13 in de oorlog,
in deze video'ga je terug in de tijd met Lisa Wade
in dit artikel vindt je hier een samenvatting van en meer info over 13indeoorlog

informatie 13 in de oorlog
13 in de oorlog is een jeugdprogramma dat uitgezonden wordt op Z@PP. De serie gaat over jongeren in de tweede wereld en hoe het toen was. het wordt gepresenteerd door Lisa Wade. in de gespeelde afleveringen staat telkens de oorlogsbeleving van een 13-jarige centraal.
De Hongerwinter
Een meisje en jongetje eten chocola, ze waren bijna vergeten
hoe het smaakte.Eind 1944 is de oorlog 4 ½ jaar aan de gang. Het zuiden van
ons land is bevrijd, maar het Noorden nog lang niet. Het land is bijna
letterlijk in tweeën verdeeld door de gevechten tussen de bezetters en de
bevrijders. Hierdoor kunnen er geen goederen vervoert naar de steden in het westen,
daardoor is er geen eten, geen steenkool, geen gas en ook geen elektriciteit.
De winter word steen koud. De mensen zoeken brandstof, zoals bijvoorbeeld hout
uit verlaten huizen, zo kunnen ze het warm krijgen.Aan het eind van de oorlog zijn er bijna geen bomen meer
over. Kinderen kunnen goed helpen met het verzamelen van brandstof, omdat in de
honger winter alle scholen zijn gesloten. Alles wat voor een beetje warmte kan
zorgen verdwijnt in de kachel.Het jongetje mag maar 1 ding van zijn speelgoed houden. Hij
moet kiezen tussen zijn knuffel en een boot. Hij houd zijn bood en zijn knuffel
verdwijnt in de kachel.De kou is niet het enige probleem, de afval ophaaldienst
werkt niet meer, dus al het afval word op de straat gegooid. In winkels is
bijna niets meer te krijgen, het eten dat er nog is word eerlijk verdeeld met
distributiebonnen, dat zijn een soort waardebonnen voor eten. Daarnaast moet je
nog gewoon betalen.Van al het eten is er nog maar een heel klein beetje. Omdat
er niet genoeg meel is, word het brood opgevuld met zaagsel. In de hongerwinter
aten ze nog veel meer vieze dingen: soep van aardappelschillen en een stamppot
van andijvie, die zo waterig is dat je hem kan drinken.Het eten word uitgedeeld in grote keukens (gaarkeukens),
omdat er geen gas meer is om zelf te koken, komt iedereen hier eten halen.
Duizenden mensen staan uren te wachten op het eten. Dit is de enige manier om
te overleven. Maar na een paar dagen zijn de gaarkeukens gesloten, het word nog
slechter. Door de spoorwegstaking rijden er geen treinen meer. Het leveren van
eten en brandstof stopt, er komt nu niets meer in het westen van het land aan.
Er breekt een hongersnood uit, de ergste die Nederland ooit heeft gehad. In de
grote steden in het westen, zijn een miljoen mensen afhankelijk van het eten
dat via de gaarkeukens verstrekt wordt. Als het eten is uitgedeeld, mogen de
kinderen de grootte pannen leegschapen, maar veel is het niet. Er zijn ook
mensen die misbruik hiervan maken, zwarthandelaren, ze verkopen het weinige eten
dat er nog is, voor een hele hoge prijzen.
De mensen begonnen andere dingen te eten, zoals suikerbieten
of tulpenbollen. Je kunt het zo gek niet verzinnen, maar het word gegeten,
zoals vissen uit de sloot of je eigen huisdieren.De moeder van de kinderen heeft pudding gemaakt, maar het
ziet eruit als behangplaksel. Het jongetje wil het echt niet eten, hij denkt
dat het behangplaksel is.Het is niet overal slecht, aan de ene kant van de rivier is
er honger, maar aan de andere kant niet. Aan de goede kant van de rivier wonen
boeren, met genoeg eten. Daarom trekken er mensen over de rivieren naar de
boeren voor eten. Het is een gevaarlijke tocht.Mensen proberen hun meest waardevolle spullen te ruilen,
kleren, postzegel verzamelingen, speelgoed en knuffels.Het is een gevaarlijke tocht die gemaakt word door oudere
mannen en vrouwen. Volwassen mannen hebben de kans om opgepakt te worden en te
gaan werken in Duitsland, daarom gaan vaak hele jonge kinderen, zodat de
Duitsers hun met rust zouden laten. Wanneer de kinderen bij een boerderij aan komen, zegt een man
dat ze niets meer nodig hebben, alles staat al vol met rotzooi.Niet alle boeren reageren zo, sommige boeren hebben wel
medelijden met de hongerige mensen uit de stad, ze geven ze een gratis maaltijd
en ze verkopen hun producten voor een eerlijke prijs. Daarna moet je een hele
lange reis weer terug, met al die spullen, naar huisDe kinderen hebben eten en lopen terug naar huis, ze moeten
over een brug. Daar staan 2 Duitser, de kinderen hebben geen vergunning, dus ze
mogen hun aardappelen niet meenemen. Het word afgepakt en ze moeten doorlopen.
De kinderen hebben eten verstopt in hun jas, dat hebben de Duitsers het niet
gezien. Maar door alle honger halen heel veel mensen het niet
De kinderen die hebben eten mee kunnen smokkelen naar huis
hierdoor overleeft hun zusje het. Ondertussen verliezen de Duitsers wel steeds
meer gebieden maar de oorlog gaat nog steeds door. In elke stad wordt er
keihard gevochten de geallieerden gaan steeds dieper Duitsland in maar
Nederland nog niet. 1 maart 1945 wordt Gelderland, Overijssel en de 3
noordelijke provincies bevrijd. Maar ze worden tegengehouden in
midden-Nederland. Die 3 steden in het westen: Rotterdam, Amsterdam en Den Haag
blijven nog even bezet. Het is een rare situatie want een gedeelte van het land
is bevrijd en in het andere deel sterven nog vele mensen van de honger. Terwijl
de gevechten nog steeds doorgaan zijn er gesprekken tussen de Duitsers en de
geallieerden, het gaat over het uitgooien van voedsel boven het westen. Dit deden
ze pas toen het duidelijk was dat de Duitsers echt hadden verloren, gooiden ze
het voedsel boven het westen van het land om de bevolking te redden, dit deden
ze eind april. Hiermee is de hongerwinter afgelopen en de bevrijding dichtbij.